Z DZIEJÓW ASTRONOMII

zredagowanie na podstawie materiału autorstwa G. Gawlika:
Bartosz Bartczak, ucz kl. I B

IV tysiąclecie p.n.e. - Obserwatorium Kamienne Stonehenge (Południowa Anglia).

3379 r. p.n.e. - Zaćmienie Księżyca odnotowane przez starożytnych Majów (Ameryka Środkowa ).

Około 3400 r. p.n.e. - Orientacja astronomiczna piramidy Cheopsa (Egipt).

Około 2500 r. p.n.e. - Wprowadzenie egipskiego kalendarza słonecznego.

763 r. p.n.e. - Najstarsze ze znanych obserwacje całkowitego zaćmienia Słońca (Babilonia).

VII-VI w. p.n.e. - Saros odkrył periodyczności zaćmień Słońca i Księżyca (Babilonia).

585 r. p.n.e. 28 maja - Tales z Miletu przepowiedział zaćmienia Słońca w Małej Azji (Grecja).

433 r. p.n.e.- Meton stwierdził o 19-letniej cykliczności faz Księżyca (Grecja).

IV w. p.n.e.- Herakleides Z Pontu udowodnił koncepcję obrotu Ziemi wokól swojej osi (Grecja).

III w. p.n.e.- Aristillos z Samos oraz Timocharis z Aleksandrii udowodnili o początki systematycznych obserwacji położeń gwiazd (Grecja).

265 r. p.n.e. -Arystarch z Samos dowiódł o teoria ruchu Ziemii wokół Słońca, pierwsze oceny odległości Ziemi od Słońca i Księżyca (Grecja).

240 r. p.n.e.- Eratostenes wyznaczył rozmiary kuli ziemskiej (Aleksandria).

Ok 140 r. p.n.e. Ptolemeusz utworzył teorię geocentryczną (Aleksandria).

46 r. p.n.e. Sosigenes z Aleksandrii wprowadził kalendarz Juliański (Imperium Rzymskie).

I poł. XI w. Chorezmijski uczony al-Biruni odkrył traktat o rachubie czasu i wyznaczenie rozmiarów Ziemi nową metodą: długość południka 41 500 km (Imperium Arabskie).

1515 r. Mikołaj Kopernik pierwszy przedstawił układ świata (Polska).

1543 r. Mikołaj Kopernik Teoria heliocentryczna De revolutionibus „O obrotach sfer niebieskich" (Polska )

1582 r. Krzysztof Clavius wprowadził kalendarz gregoriański utworzony przez papieża Grzegorza XIII (Europa).

1584 r. Giordano Bruno -Dzieło O nieskończoności, wszechświecie i światach zawierające potwierdzenie nieskończoności wszechświata (Włochy).

1603 r. Johann Bayer utworzył atlas nieba Uranometria z oznaczeniami jasnych gwiazd literami greckimi (Niemcy).

1609-1610 r. Galileo Galilei odkrył góry na Księżycu, satelity Jowisza, fazy Wenus (Włochy).

1611 r. Fabricius odkrył obrót Słońca z przesuwanie się plam słonecznych na tarczy (Holandia).

1647 r. Jan Heweliusz wykonał dokładnie mapy powierzchni Księżyca (Gdańsk).

1655-1659 C. Huygens odkrył pierwszy księżyc Saturna (Tytana) oraz odkrył pierścienie Saturna (Holandia).

1665-1666 G. D. Cassini odkrył obrót wokół własnej osi u Marsa i Jowisza (Włochy).

1675 r. G. D. Cassini odkrył przerwy w pierścieniu Saturna (Francja).

1693 r. G. D. Cassini sformułował trzy prawa obrotu Księżyca (Francja).

1705 r. Edmund Halley stwierdził periodyczności w zbliżeniach niektórych komet do Słońca (Anglia).

1718 r. Edmund Halley odkrył ruchy własnych gwiazd (Anglia).

1754 r. J. Stepling udowodnił pochodzenie kosmicznego meteorytu (Czechy).

1755 r. I. Kant Hipoteza pochodzenia ciał niebieskich i ich systemów z materii rozproszonej (Niemcy).

1757 r. A. Clairaut Pierwszy wyznaczył masę planet, nie mających księżyców (Francja).

1761 r. Michał Łomonosow odkrył atmosferę wokół Wenus (Rosja).

1766-1772 J. Titius, J. Bode odkryli prawidłowości jakiej podlegają odległości planet od Słońca (Niemcy).

1774 r. N. Maskelyne wyznaczył masę Ziemi z pomiarów odchyleń pionu w pobliżu gór (Anglia)

1781 r. William Herschel odkrył Uran (Anglia).

1783 r. W. Herschel odkrył ruch Słońca wśród gwiazd, wyznaczył współrzędne apeksu słonecznego (Anglia).

1785 r. W. Herschel badał budowę Drogi Mlecznej metodami zliczeń gwiazd w wybranych polach (Anglia).

1798 r. Lord Cavendish pomierzył stałą grawitację, wyznaczył gęstość i masę Ziemi za pomocą doświadczenia z wagą skręceń (Anglia).

1800 r. W. Herschel odkrył podczerwone promieniowanie Słońca (Anglia).

1801 r. Giuseppe Piazzi odkrył pierwszą planetoidę (Włochy).

1802 r. H. Olbers odkrył drugą planetoidą (Niemcy).

1817 r. J. Fraunhofer udowodnił, że Księżyc i planety świecą światłem odbitym (Niemcy).

1842 r. Ch. Peters odkrył zmiany szerokości na Ziemi (Rosja).

1846 r. J. Galle odkrył Neptun (Niemcy).

1868 r. J. N. Lockyer odkrył hel na Słońcu (Anglia).

1877 r. G. B. Schiaparelli odkrył kanały na Marsie (Włochy).

1877 r. A. Hall odkrył 2 księżyce Marsa, które nazwano Phobos i Deimos (USA).

1895 r. W. K. Ceraski wyznaczył dolną granicę temperatury Słońca (3500 K) (Rosja).

1918 r. H. Shapley ocenił odległość Słońca od środka Galaktyki - 30 000 lat świetlnych (USA).

1930 r. C. Tombaugh odkrył Pluton(USA).

1957 r. Wystrzelenie pierwszych sztucznych satelitów Ziemi (ZSRR).

1963 r. Odkrycie pierwszego kwazara.

1965 r. Amerykanie Anzio Penzias i Robert Wilson przypadkowo odkrywają promieniowanie tła.

1966 r. A. Dollfus odkrył dziesiąty księżyc Saturna (Francja) .

1967 r. Odkrycie gwiazd neutronowych, pulsarów.

1969 r. Lądowanie pierwszego człowieka na Księżycu.

1971 r. Radziecka sonda Mars 2 opuściła na planetę pierwszy lądownik; utrata łączności uniemożliwiła uzyskanie jakichkolwiek wyników. Na orbitę wokół Marsa wprowadzony został amerykański Mariner 9 który do połowy 1972 r. przesłał tysiące obrazów; po raz pierwszy ujrzano wielkie wulkany Marsa.

1972 r. Misja Apollo 17 zakończyła program Apollo.

1973 rok - Stephen Hawking wykazuje, że rozwiązania równań Einsteina ewolucji Wszechświata nieuchronnie prowadzą do pojawienia się osobliwości-punktów, w których załamują sięznane prawa fizyki, gęstość i temperatura są nieskończone.

1973/74 Na okołoziemskiej orbicie działała amerykańska stacja załogowa Skylab, obsadzona kolejno przez trzy ekipy. Wykonano wiele obserwacji astronomicznych.

1974 r. Amerykańska sonda Mariner 10 przesłała pierwsze obrazy Wenus z bliska. Pierwszy udany lot ku Merkuremu: ten sam Mariner 10 trzykrotnie zbliżył się do planety, dwa razy w latach 1974-75. Drugi udany lot amerykańskiej sondy ku Jowiszowi: Pioneer 11.

1975 r. Radzieckie automatyczne sondy Wenera 9 i 10 przesłały pierwsze obrazy z powierzchni Wenus.

1976 r. Amerykańskie sondy Viking 1 i 2 wykonały pierwsze miękkie lądowania na Marsie. Uzyskano wiele informacji o planecie.

1978 r. Wysłano kilka sond ku Wenus: radzieckie Wenery 11 i 12 oraz dwa amerykańskie Pioneery.

Uzyskano dalsze informacje o planecie, jednak bez zdjęć z powierzchni. 1979 r. Voyager 1 przeleciał koło Jowisza. Odkryto czynne wulkany na Io.

1980 r. Voyager 1 przeleciał koło Saturna.

1981 r. Pierwszy lot zbudowanego przez NASA promu kosmicznego.

1985 r. Wystrzelenie sond ku komecie Halleya.

1989 r. Voyager 2 przeleciał koło Neptuna i jego największego satelity Trytona. Wystrzelono satelitę COBE (Cosmic Background Explorer) mającego badać mikrofalowe promieniowanie tła.

1990 r. Na orbitę zostaje wyniesiony kosmiczny teleskop Hubble`a o średnicy 2,4 metra.

1992 r. A. Wolszczan donosi o odkryciu pierwszych planet poza Układem Słonecznym.(Polska)

1993 r. Pierwsza japońska sonda księżycowa (Hiten). Pierwsza serwisowa misja do teleskopu Hubble'a.

1994 r. Wystrzelenie sondy Clementine ku Księżycowi. Utrata amerykańskiej sondy Mars Observer.

1996 r. Galileo dostarczył nowych szczegółów o galileuszowych satelitach Jowisza.

1997 r. Sonda Pathfinder wylądowała na Marsie. Start misji Cassini do Saturna.

1998 r. Start japońskiej sondy Marsa Nozomi.

1998 r. Z obserwacji supernowych wynika, że przestrzeń rozszerza się coraz szybciej.

1999 r. Start sondy Stardust do Komety Wild 2. Son-da Prospector spadła na Księżyc. Niepowodzenie sond Mars Climate Orbiter i Mars Polar Lander.

2000 r. Sonda NEAR weszła na orbitę wokół Erosa. Satelila Compton spadł do Oceanu Spokojnego.

2001 r. Odkrycie dwóch supermasywnych czarnych dziur w jądrze pojedynczej galaktyki.

2003 r. Potwierdzenie istnienia ciemnej materii we Wszechświecie.

2003 r. Pierwsza fotografia najlepszego jak dotąd kandydata na dziesiątą planetę. Kandydatura została jednak ostatecznie odrzucona w 2006 r

2004 r. Odkrycie związanego układu dwóch pulsarów radiowych.

2005 r. Lądowanie Huygensa na Tytanie Misja Cassini-Huygens zanotowała wielki sukces. Lądowanie próbnika Huygens na powierzchni Tytana-największego księżyca Saturna - zakończyło się sukcesem inżynierów i naukowców.

2006 r. Pluton przestał być planetą